Wojciech Juzyszyn Efemerofit
Gustaw Rajmus Królestwa
Karol Samsel Autodafe 8
Artur Daniel Liskowacki laureatem Nagrody Literackiej „Jantar” 2023
za tom wierszy Do żywego
za tom wierszy Do żywego
Wojciech Juzyszyn Efemerofit
Gustaw Rajmus Królestwa
Karol Samsel Autodafe 8
Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy
Edward Balcerzan Domysły
Henryk Bereza Epistoły 2
Roman Ciepliński Nogami do góry
Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3
Anna Frajlich Odrastamy od drzewa
Adrian Gleń I
Guillevic Mieszkańcy światła
Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra
Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji
Zdzisław Lipiński Krople
Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden
Tomasz Majzel Części
Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła
Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta
Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu
Karol Samsel Autodafe 7
Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III
Marek Warchoł Bezdzień
Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane
| Cechy | |
| format | 21,0 x 16,0 cm |
|---|---|
| rok | 2017 |
| strony | 88 |
| oprawa | broszurowa ze skrzydełkami |
| ISBN | 978-83-65778-32-1 |
| wydanie | 1 |
| zdjęcia | z archiwum Marii Jentys-Borelowskiej |
| obrazy | Tadeusz Baranowski |
| posłowie | Maria Jentys-Borelowska |
| redakcja | Maria Jentys-Borelowska, Anna Nowakowska |
| korekta | Anna Borowicka, Anna Nowakowska |
| wydaw-nictwo | FORMA |
| wydano z | Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy |
| e-book (ePub, mobi) ISBN | 978-83-65778-33-8 |
| e-book online | www.ibuk.pl |
Jan Drzeżdżon
Napisana wiosną 1989 roku Szalona Monika należy do tych powieści Jana Drzeżdżona, które nie doczekały się książkowego wydania ani za życia autora, ani długo po jego śmierci, jednak nie można jej zaliczyć do całkiem nieznanych dzieł pisarza, ponieważ w roku 1991 ukazała się na łamach miesięcznika „Twórczość”. Mieli więc możliwość poznania Szalonej Moniki czytelnicy ekskluzywnego pisma literackiego, choć dla ogółu czytelniczego pozostawała niedostępna wtedy i aż do dziś. Szkoda, bo pod kobiecą maską ukrył w niej Drzeżdżon swoją, być może, najbardziej dramatyczną twarz.
Portret szalonej Moniki, który sporządził piórem żarliwym i natchnionym, z użyciem symboli i znaków o charakterze mistycznym, może nawet sakralnym (czerwona róża, bose stopy, góry, świętość gór), to jedyny w swoim rodzaju obraz duszy istoty całkowicie wyobcowanej, żyjącej wyłącznie życiem wewnętrznym, poza rzeczywistością codziennych, banalnych i, jej zdaniem, nieważnych spraw. Uwięzionej w kręgu własnych wyobrażeń o świecie i ludziach, niezdolnej i niechcącej wyjść z zaklętego kręgu iluzji, tragicznie w gruncie rzeczy samotnej. Karen Horney zapewne zaliczyłaby bohaterkę powieści Jana Drzeżdżona do nieprzeliczonej rzeszy „neurotycznych osobowości naszych czasów”, ale czy taka klasyfikacja przyniosłaby zrozumienie alienacji kobiety pięknej, bogatej i utalentowanej, o niepospolitym charakterze i nieokiełznanej wyobraźni? Są powody, aby w to wątpić. Szalona Monika wszak to osoba twórcza, wciąż „zapalająca” nowe rzeczywistości wokół siebie i dla siebie. To drugie „ja” Jana Drzeżdżona, projekcja jego kobiecej duszy, jego animy. Tak samo jak on potrafi śnić na jawie i zatracać się w marzeniach, z żarliwością równą jego pasji umie podążać za swoimi pragnieniami. Jednak brakuje jej mocy kreacyjnej, jaką dysponował on, aby nadać swoim snom, marzeniom, tęsknotom i lękom kształty artystycznych dzieł. Oddaje im za to całą siebie, aby rzeźbiły jej los.
Maria Jentys-Borelowska
recenzje, noty, wywiady:
--- "Szalona Monika", https://pok-prudnik.pl/pok-lekturnik.html, 03.06.2021
--- "Szalona Monika, czyli normalność nie istnieje", http://artofreading.pl, 17.04.2018
--- "Szalona Monika", https://annasikorska.blogspot.com, 17.02.2018
--- "Uwiodła mnie >>Szalona Monika<<", www.latarnia-morska.eu, 16.02.2018
--- "Książka na weekend: Jan Drzeżdżon >>Szalona Monika<<", https://wszczecinie.pl, 29.12.2017
--- "Żywe obrazy", eleWator, 4/2017
