Książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

Książki z 2022

Andrzej Ballo Bodajże

Wenanty Bamburowicz Masy powietrza

Maciej Bieszczad Miejsce spotkania

Kazimierz Brakoniecki Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych
 
Roman Ciepliński Schyłek

Zbigniew Chojnowski Tarcze z pajęczyny

Zbigniew Chojnowski Tyle razy nie wiem

Wojciech Czaplewski Dzieje poezji polskiej

Marek Czuku Nudne wiersze

Tomasz Dalasiński Przystanek kosmos i 29 innych pieśni o rzeczach i ludziach

Michał Filipowski Licytacja kamienia

Anna Frajlich Powroty [wiersze zebrane. tom 2]

Anna Frajlich Przeszczep [wiersze zebrane. tom 1]

Paweł Gorszewski Uczulenia

Jarosław Jakubowski Dzień, w którym umarł Belmondo

Bogusław Kierc Był sobie

Andrzej Kopacki Gra w hołybkę

Zbigniew Kosiorowski Metanoia

Franciszek Lime Formy odbioru. Poetyckie przekazy z Bezrzecza i Szczecina

Piotr Michałowski Światy równoległe

Dariusz Muszer Baśnie norweskie. tom 2

Ewa Elżbieta Nowakowska Gwiazda drapieżnik

Halszka Olsińska Przebyt

Uta Przyboś Jakoby

Agnieszka Rautman-Szczepańska Wypożyczalnia słów

Karol Samsel Autodafe 5

Karol Samsel Fitzclarence

Julia Anastazja Sienkiewicz Wilowska Planetoida, pechowy graf i wielka filozofia. Opowieści z przedwojennego Tuczna i okolic

Bartosz Suwiński Dutki

Inka Timoszyk Nieskończoność podróży

Sławomir Wernikowski Partita

Alex Wieseltier Krzywe zwierciadło

Kenneth White Ciało absolutu

City 5. Antologia polskich opowiadań grozy
 
eleWator. antologia 2012-2021. proza

Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja

NOTES, Prawo gildii

2021-02-07 19:33

Od ponad tygodnia czytam wywiady Francisa Bacona z Davidem Sylvestrem (w całości po angielsku, rok temu wydał je Thames & Hudson). Dzisiaj jednak postanowiłem dla odmiany połączyć lekturę Bacona z dokumentem o Zapasiewiczu z 1999 roku. Wnioski zaskoczyły mnie samego i sprowokowały do refleksji – czy istnieje coś takiego, jak polska kultura twórcza? Po obejrzeniu rozmów z Zapasiewiczem odnoszę wrażenie, doprawdy, trudne do przezwyciężenia, że owszem, istnieje, jest wszakże widocznie ograniczona przez rytuały gildii, warsztatów, rzemiosła. Bacon zwierza się Sylvestrowi z marzenia, by odzwierciedlić wnętrze jamy ustnej (jej kolor, powierzchnię oraz fakturę) równie wiernie, jak Monet eksponujący Impresję, wschód słońca. Chociaż „wierność” nie jest tutaj właściwym słowem, szłoby raczej o słowo „poignant”, ewidentnie przez Bacona nadużywane – o dojmujący rodzaj obrazowania.

Mam silne poczucie, że gdyby zobaczył Trzecią część nocy, Bacon byłby nią zafascynowany. Rozchylone usta i okrwawiona twarz Małgorzaty Braunek to idealne spełnienie i odwzorowanie jego marzeń o metafizyce krzyku – Żuławski nawiązuje w scenie do obrazu zakrwawionej piastunki z Pancernika Patiomkina, ten sam kadr inspirował Bacona, gdy w 1953 roku tworzył portret papieża Innocentego X. Być może kiedyś zdołam napisać coś w rodzaju noweli albo dramatu-jednoaktówki o fikcyjnym spotkaniu-rozmowie, a może nawet kłótni – Bacona z Żuławskim. Wracając do polskiej kultury twórczej, nie jest przecież przypadkiem, że Zapasiewicz nigdy u Żuławskiego nie grał, że filmowym symbolem męskiego obłąkania stała się twarz Teleszyńskiego. Jak wyłamać się ponad prawo gildii? A na co prawu gildii Opętanie Żuławskiego? Na co Opętaniu prawo gildii? Wracając z kolei do punktu wyjścia: na co Opętaniu Zapasiewicz? Na co Opętanie Zapasiewiczowi?

Nie są to dla mnie pytania retoryczne. Chciałbym zobaczyć Zapasiewicza w Opętaniu, tak samo fascynowałoby mnie Opętanie Kieślowskiego, Wajdy, Zanussiego. Pierwszą filozoficzną nadzieją człowieka, matką wszystkich innych nadziei, nawet nadziei religijnych – zawsze wydawała mi się jedność przeciwieństw.

© Karol Samsel