nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

PONIEWCZASIE. Turowski Janusz

2024-01-21 11:30

TUROWSKI JANUSZ (1927-2020). Prorektor Politechniki Łódzkiej (1990-1996). Opublikował m.in. „Elektrodynamikę techniczną” i „Obliczenia elektromagnetyczne elementów maszyn i urządzeń elektrycznych”, a także „Krótkie wspomnienie z deportacji na Syberię”. Bo Turowskich wywieziono z Kowla („stali się jednymi z pierwszych ofiar prześladowań sowieckich”), Stanisławę Okołów-Turowską zabrano z czworgiem dzieci (13 IV 1940).
Dowiedzmy się czegoś o familii Turowskich. Nie potrafię przestudiować „Elektrodynamiki technicznej”, ale potrafię zatrzymać się i zadumać nad „Krótkim wspomnieniem z deportacji na Syberię”: „Ojciec (...) pochodził z zamieszkanych od wieków przez Polaków etnicznie polskich okolic Żytomierza, a matka (...) z dużej kolonii polskiej w Stawropolu na Kaukazie, utworzonej z mieszkańców Nowogródczyzny, wysiedlonych przez władze carskie za udział w powstaniu listopadowym i styczniowym”.
Zapewne nie przestudiuję „Elektrodynamiki technicznej”, nie staram się nawet o książkę. Skoncentrujmy się na świadectwie sybiraka: „Nie wróciło wielu Polaków, wśród nich mój brat Mietek, który umarł w 1943 r. w szpitalu w Semipałatyńsku. Zmarła w Piesczanach młoda, przystojna kapitanowa, a po niej dwie jej piękne córeczki blondynki, 12- i 7-letnia”.
I raz jeszcze profesor Turowski: „Swoistym rewanżem moralnym i intelektualnym za wysiłki uczynienia ze mnie syberyjskiego parobka było przetłumaczenie i wydanie w ZSRR moich dwóch kolejnych książek: „Tiechniczeskaja elektrodynamika” (Moskwa 1974) i „Elektromagnitnyje rasczoty” (Moskwa 1986)”.

[9 IX 2023]
© Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki