nowości 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

"Falowanie nowoczesności", http://annasikorska.blogspot.com, 01.02.2015

copyright © http://annasikorska.blogspot.com 2015

Nauka obserwatorom z zewnątrz wydaje się oświeconą prawdą, mimo że wieki odkryć wskazują na to, że zależy ona od tego, kto bada i jakie ma założenia. Warsztat badacza jest niezwykle ważny. Na niego zwraca też uwagę Andrzej Skrendo, autor zbioru szkiców krytycznych „Falowanie nowoczesności”, w którym na naukę i literaturę patrzy bardzo szeroko i odważnie podkreśla niedociągnięcia, baraki, mistyfikacje oraz osiągnięcia autorów uchodzących za jednostki wybitne, których teksty musi znać każdy wykształcony człowiek. Nie zabraknie tam szerokiego spojrzenia na teksty krytyków i badaczy współczesności: od esejów filozoficznych po literaturoznawcze. Zbiór składa się z czterech części (podzielonych na dwie wyraźne): krytyczne teksty o filozofii, o poezji, o prozie i o krytyce, która ma być podsumowaniem trzech wcześniejszych, której cel jest bardzo ważny:

Krytyk literacki powinien nie tylko pomóc czytelnikowi umiejscowić omawiane książki na mapie aktualnych prądów, stylów i tendencji artystycznych (...). Powinien być przewodnikiem, który z dystansem wobec samego siebie, oprowadza czytelnika po labiryncie dzisiejszej literatury, otwierając przed nim coraz to nowe drzwi możliwych odczytań, interpretacji i odniesień twórczości literackiej do zjawisk pozaliterackich (...). Chodzi bowiem o to, żeby nie pozorować akademickiego „obiektywizmu”, często jedynie systematyzującego zaobserwowane zjawiska, tylko tworzyć możliwości do prowadzenia dyskusji na temat literatury – dyskusji naznaczonej odwagą do wartościowania i śmiałego wyrażania własnych poglądów, nawet jeśli są one niepopularne lub prowokują do sprzeciwu. (...) krytyk musi być wciąż gotowy do rewizji własnych sądów, musi być otwarty na świat oraz na inność i oryginalność. Przede wszystkim zaś nie może ograniczyć się do żonglowania wyuczonymi, zastygłymi formułami. Jego dzieło powinno charakteryzować się osobistym zaangażowaniem i żywym, barwnym językiem, naznaczonym osobowością piszącego.

W zbiorze znajdziemy własne spostrzeżenia autora dotyczące kondycji badań nad nowoczesnością i definicję nowoczesności, na którą patrzy nieco inaczej niż uczono nas z licznych książek. Z jednej strony jest to epoka znajdująca się pod koniec XIX i na początku XX wieku, ale w spojrzeniu  Skrendo sięga też do romantyzmu, który stał się prekursorem obalania wszelkich prawd po czasy najnowsze. Dzięki temu zabiegowi może spojrzeć na L. Kołakowskiego, Z. Baumana, J. Baudrillarda, J. Brach-Czaine, A. Bielik-Robson, A. Zawadzkiego, Cz. Miłosza, M. Głowińskiego, S. Chwina, M. Witkowskiego, H. Mulischa, J.S. Foera, L. Mausere’a, T. Różyckiego, A. Wiedemanna, M. Świetlickiego, A. Zagajewskiego, W. Szymborską, A. Mandalina, M. Białoszewskiego, J. Giedroycia, St. Barańczaka, H. Berezę, W. Boleckiego, A. Nasiłowską, F. Nietzschego. Nie są to wszyscy znani twórcy, których pracą zajmuje się Skrendo, ale już to wąskie grono świadczy o bardzo szerokich zainteresowaniach badacza literatury, który na zakończenie tomu podaje listę jego zdaniem ważnych utworów. Trzeba przy niej pamiętać, że jest to subiektywne spojrzenie autora i można się jedynie nad tym spisem pochylić, dlaczego właśnie na nie padł wybór. Nasza osobista odmienna lista nie sprawia, że jesteśmy gorszymi znawcami literatury, ale po prostu mamy odmienne doświadczenia życiowe i kulturowe.

Anna Sikorska


Andrzej Skrendo Falowanie nowoczesności. Szkice krytyczne – http://www.wforma.eu/279,falowanie-nowoczesnosci.-szkice-krytyczne.html