Nowości 2023

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Bogusław Kierc Dla tego

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Elżbieta Olak W deszczu

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Książki z 2022

Andrzej Ballo Bodajże

Wenanty Bamburowicz Masy powietrza

Maciej Bieszczad Miejsce spotkania

Kazimierz Brakoniecki Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych
 
Roman Ciepliński Schyłek

Zbigniew Chojnowski Tarcze z pajęczyny

Zbigniew Chojnowski Tyle razy nie wiem

Wojciech Czaplewski Dzieje poezji polskiej

Marek Czuku Nudne wiersze

Tomasz Dalasiński Przystanek kosmos i 29 innych pieśni o rzeczach i ludziach

Michał Filipowski Licytacja kamienia

Anna Frajlich Powroty [wiersze zebrane. tom 2]

Anna Frajlich Przeszczep [wiersze zebrane. tom 1]

Paweł Gorszewski Uczulenia

Jarosław Jakubowski Dzień, w którym umarł Belmondo

Bogusław Kierc Był sobie

Andrzej Kopacki Gra w hołybkę

Zbigniew Kosiorowski Metanoia

Franciszek Lime Formy odbioru. Poetyckie przekazy z Bezrzecza i Szczecina

Piotr Michałowski Światy równoległe

Dariusz Muszer Baśnie norweskie. tom 2

Ewa Elżbieta Nowakowska Gwiazda drapieżnik

Halszka Olsińska Przebyt

Uta Przyboś Jakoby

Agnieszka Rautman-Szczepańska Wypożyczalnia słów

Karol Samsel Autodafe 5

Karol Samsel Fitzclarence

Julia Anastazja Sienkiewicz Wilowska Planetoida, pechowy graf i wielka filozofia. Opowieści z przedwojennego Tuczna i okolic

Bartosz Suwiński Dutki

Inka Timoszyk Nieskończoność podróży

Sławomir Wernikowski Partita

Alex Wieseltier Krzywe zwierciadło

Kenneth White Ciało absolutu

City 5. Antologia polskich opowiadań grozy
 
eleWator. antologia 2012-2021. proza

Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja

PONIEWCZASIE. Kazecka Maria Antonina

2017-01-15 14:57

KAZECKA MARIA ANTONINA (1880-1938). Podolanka i lwowianka. Kazimierz Króliński w zgoła niezwykłej „Antologii współczesnych poetów polskich” informuje, że Kazecka („Córka powstańca z r. 1863, Tomasza Kazeckiego”) urodziła się w 1882 roku. To drobiażdżek, ale istotny.
Zajrzyjmy do lwowskich wierszy Marii Kazeckiej. Choćby do tekstu z 1901 roku, w którym urzeknie nas „mgła obłędna”:

Przede mną z nocy tła posępnej...
I z niezmierzonych pól...
I z nieskończonej dali ciemnej...
Ogromny idzie ból...

A w mojej duszy mgła obłędna...
Zastygły, zimny żal...
I taki smutek jak ta ciemna...
Ta nieskończona dal...

Gdzie indziej w poezji Marii Kazeckiej zachwycą nas „mistyczne wniebowzięcia”. Aczkolwiek Kazecka najczęściej śledzi każde drgnienie i poruszenie duszy: „Śpi moja dusza cicho, otulona mgłami, / Śpi jakimś snem upiornym”, „A w mojej duszy pełno zmierzchłych cieni”, „Złote nici pajęcze / Rozesnuły się w duszy / Takie barwne jak tęcze”, „Coraz ciszej mi w duszy, / Przepaściściej w jej głębi”, „W mojem wnętrzu krzyk bezsilny, / Pląs śmiertelny mojej duszy”.
Maria Kazecka to również autorka cyklu wierszy miłosnych („Mnie się marzy / Liliowa białość twojej ręki / I aksamitność twojej twarzy”), przeczytajmy więc erotyk lwowianki:

Nucą gdzieś po wsi wiejscy chłopcy
I pachną siana ścięte stogi,
A on jest dla mnie taki obcy,
Choć żal mi niesie swój pod nogi.
Nucą gdzieś po wsi wiejscy chłopcy.

I tak cię cichy mój wyzłacam,
I tak bez bolu wszystko rzucę,
I tak do ciebie tylko wrócę,
Choć do nikogo ja nie wracam.
I tak cię cichy mój wyzłacam.

Nie dam się zniechęcić do debiutu Kazeckiej. Interesuje mnie wprawdzie Grochowiak („Na żwirowanej ścieżce rozciekła się mysz”), ale w dniu dzisiejszym lwowianka jest mi zdecydowanie najbliższa: „I coraz ciemniej, coraz beznadziejniej w tej duszy mojej”.
Ponadto nie zapominam o „smutnicy”. Dysponujemy już tęsknicą, smętnicą i osmętnicą, Maria Kazecka zaś wkracza ze smutnicą. W ten sposób upiększa moją polszczyznę, poszerza ją nie tylko o „wizje bezpromienne”.

Marya Kazecka: „Kędy milczy słońce”. Księgarnia Polska (B. Połoniecki), Lwów 1903, s. 88  

[14 III 2016]
© Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki