Książki z 2023

Andrzej Ballo Niczyje

Maciej Bieszczad Pasaże

Maciej Bieszczad Ultradźwięki

Zbigniew Chojnowski Co to to

Tomasz Dalasiński Dzień na Ziemi i 29 nowych pieśni o rzeczach i ludziach

Kazimierz Fajfer Całokształt

Zenon Fajfer Pieśń słowronka

Piotr Fluks Nie z tego światła

Anna Frajlich Szymborska. Poeta poetów

Adrian Gleń Jest

Jarek Holden Gojtowski Urywki

Jarosław Jakubowski Baza

Jarosław Jakubowski Koń

Waldemar Jocher dzieńdzień

Jolanta Jonaszko Nietutejsi

Bogusław Kierc Dla tego

Andrzej Kopacki Życie codzienne podczas wojny opodal

Jarosław Księżyk Hydra

Kazimierz Kyrcz Jr Punk Ogito w podróży

Franciszek Lime Garderoba cieni

Artur Daniel Liskowacki Do żywego

Grażyna Obrąpalska Zanim pogubią się litery

Elżbieta Olak W deszczu

Gustaw Rajmus >>Dwie Historie<< i inne historie

Juan Manuel Roca Obywatel nocy

Karol Samsel Autodafe 6

Kenneth White Przymierze z Ziemią

Andrzej Wojciechowski Budzą mnie w nocy słowa do zapisania

Wojciech Zamysłowski Birdy peak experience

City 6. Antologia polskich opowiadań grozy

Książki z 2022

Andrzej Ballo Bodajże

Wenanty Bamburowicz Masy powietrza

Maciej Bieszczad Miejsce spotkania

Kazimierz Brakoniecki Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych
 
Roman Ciepliński Schyłek

Zbigniew Chojnowski Tarcze z pajęczyny

Zbigniew Chojnowski Tyle razy nie wiem

Wojciech Czaplewski Dzieje poezji polskiej

Marek Czuku Nudne wiersze

Tomasz Dalasiński Przystanek kosmos i 29 innych pieśni o rzeczach i ludziach

Michał Filipowski Licytacja kamienia

Anna Frajlich Powroty [wiersze zebrane. tom 2]

Anna Frajlich Przeszczep [wiersze zebrane. tom 1]

Paweł Gorszewski Uczulenia

Jarosław Jakubowski Dzień, w którym umarł Belmondo

Bogusław Kierc Był sobie

Andrzej Kopacki Gra w hołybkę

Zbigniew Kosiorowski Metanoia

Franciszek Lime Formy odbioru. Poetyckie przekazy z Bezrzecza i Szczecina

Piotr Michałowski Światy równoległe

Dariusz Muszer Baśnie norweskie. tom 2

Ewa Elżbieta Nowakowska Gwiazda drapieżnik

Halszka Olsińska Przebyt

Uta Przyboś Jakoby

Agnieszka Rautman-Szczepańska Wypożyczalnia słów

Karol Samsel Autodafe 5

Karol Samsel Fitzclarence

Julia Anastazja Sienkiewicz Wilowska Planetoida, pechowy graf i wielka filozofia. Opowieści z przedwojennego Tuczna i okolic

Bartosz Suwiński Dutki

Inka Timoszyk Nieskończoność podróży

Sławomir Wernikowski Partita

Alex Wieseltier Krzywe zwierciadło

Kenneth White Ciało absolutu

City 5. Antologia polskich opowiadań grozy
 
eleWator. antologia 2012-2021. proza

Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja

"Żywioł liter", www.papierowemysli.pl, 24.10.2012

copyright © www.papierowemysli.pl 2012

Nie lada wyzwanie stawia przed czytelnikami Andrzej Turczyński w swoim najnowszym zbiorze opowiadań pt. Żywioły. Osoby spragnione lekkiej, bezrefleksyjnej lektury powinny omijać tę książkę bardzo szerokim łukiem. Bo wprawdzie napisałem kilkanaście słów temu, że to zbiór opowiadań, lecz mamy do czynienia raczej z esejami opowiadaniopodobnymi, z krystalicznymi konstrukcjami zdań, czy może raczej myślozdań.

Jednocześnie autor popisuje się (aczkolwiek nie w celu epatowania oczytaniem) niebywałą erudycją wplatając niezliczone nawiązania do literatury, muzyki, sztuki plastycznej. Ot, przykład pierwszy z brzegu, który przytaczam ze względu na moje lustrzane uwielbienie Jorge Luisa Borgesa:

Pisanie bowiem unieważnia czas lub jak kto woli uprawomocnia wieczyste Teraz! (…) Biblioteka to nie tylko zbiór ksiąg, tabliczek glinianych lub krzemowych, poszytów i zwojów, ale przede wszystkim miejsce przebytu Litery ukształtowanej zgodnie z jej funkcją i przeznaczeniem, mimo że nie zwie się ono litterarium, choć zapewne byłoby to zdaniem fanatyków literaturoznawstwa bardziej 'litteratus'. Bardziej wyrobiony (także ode mnie) czytelnik bez problemu usłyszy w czystych zdaniach Turczyńskiego nawiązania do Szekspira, św. Augustyna, Becketta i Umberto Eco.

Na pierwszy plan wysuwa się w tej prozie motyw wędrowania – nie tylko przez geografię, ale i przez meandry czasu. To naprawdę wciągająca wędrówka. Bo oto mamy do czynienia z tytułowymi czterema żywiołami, ale także i piątym, nienazwanym – żywiołem słów. To one opisują nam utracone w popiołach ryciny staroruskiego bestiariusza i uskrzydlone modlitwami boskie Empireum. Bardzo mistyczna jest ta treść, zarazem bliska i odległa, unosząca się na wietrze i spoczywająca w starym lochu biblioteki. Jak wspomniałem na początku, niełatwa w odbiorze, ale przez to dająca maksimum satysfakcji.

Czy można się do czegoś przyczepić? Andrzej Turczyński posługuje się wyjątkowo dojrzałą frazą, jego styl ma w sobie koronkowość obłoków. Jednak chwilami jest to piękno nagrobkowych konterfektów, jakby nie starczało w nim miejsca na prawdziwy zachwyt. A może to tylko wrażenie, kto wie, czy nie wynika ono ze zderzenia skrzeczącej rzeczywistości z perfekcją marmurowych pomników?

Może na koniec warto też wspomnieć o dwóch rzeczach związanych z Żywiołami. Pierwsza odnosi się do finansowania – książka bowiem ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miejskiego Koszalina. Warto nagłaśniać takie sprawy i takie inicjatywy – może inne samorządy wezmą przykład ze swych pomorskich kolegów. I druga kwestia – po raz pierwszy współwydawcą szczecińskiej FORMY jest świeżo powstała Fundacja Literatury im. Henryka Berezy. Henryk Bereza zmarł w czerwcu 2012 r. i ta książka jest rodzajem hołdu.
Krzysztof Maciejewski


Andrzej Turczyński Żywiołyhttp://www.wforma.eu/260,zywioly.html